TT

Những điều cha mẹ cần làm

V

Rèn cho con những phẩm chất tốt

36

Dạy con biết kính trọng người lớn

37

Dạy con biết giữ lời hứa

38

Dạy con trở thành người khiêm tốn, lịch sự

39

Dạy con biết cảm ơn

4 mục 36 + 37 + 38 +39 hiện có trong môn học “Kỹ năng sống” cấp PTCS của trẻ. Cha mẹ nên dạy con từ sớm qua những điều thấy được, gần gũi trong ngày thì trẻ rất nhanh chóng tiếp thu.

40

Dạy con biết san sẻ với mọi người

Việc chia sẻ sẽ cho cuộc sống càng thêm ý nghĩa, vui vẻ và viên mãn. Khi chia sẻ, ta đã giúp được một người khác, mang niềm vui đến cho một người khác, và dĩ nhiên ta thấy mình biết ơn cuộc sống vì có đủ để mà chia sẻ. Khi chia sẻ sẽ phát sinh lòng yêu thương, tình đoàn kết,… Khi biết chia sẻ, trí tuệ và tình cảm của mình mới không ngừng phát triển, có tác dụng tích cực cho mối quan hệ tin tưởng và hỗ trợ lẫn nhau, giúp nhau cùng tiến bộ.

Nếu không có ý thức chia sẻ, sẽ rất dễ hình thành tính cô lập, ích kỷ, không biết cách cư xử với mọi người, không có kỹ năng làm việc nhóm, làm việc tập thể.

Có câu “Cho đi là còn mãi”. Những gì bạn, con bạn cho đi đều để lại những dư vị ngọt ngào và phước lành. Và một khi “bánh ít đi, bánh quy lại”, thì niềm vui, tri thức,…. được cộng hưởng nhân lên, tạo nên sức mạnh mới, chứ không bao giờ mất đi.

Ngoài việc nhắc nhở con, dạy con các bài học về sự sẻ chia, ba mẹ cần tạo môi trường để con chia sẻ để con cảm nhận niềm vui từ đó.

41

Rèn cho con có trái tim khoan dung

Khoan dung làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn. Khoan dung không phải là mềm yếu mà là mạnh mẽ. Khoan dung là lấy lùi để tiến, là một phản ứng tích cực trong đối nhân xử thế.

Khi con được dạy biết khoan dung, con mới biết tiếp nhận những ý kiến trái chiều, biết tôn trọng ý kiến của người khác, biết tha thứ và cho người khác cơ hội sửa sai, biết sống hòa thuận với mọi người.

Sự khoan dung có mặt khắp mọi nơi, hãy để con quan sát chiêm nghiệm và bồi dưỡng sự vị tha, khoan dung. Nó có trong cách ứng xử giữ hòa khí trong gia đình, cách chăm sóc gia đình bỏ qua các khác biệt so đo, cách ba mẹ lắng nghe thấu hiểu con, tha thứ cho lỗi lầm của con.

42

Phải cho trẻ biết sự quan trọng của trách nhiệm

Tinh thần trách nhiệm có vai trò rất lớn trong việc thiết lập vị trí của một người trong xã hội, thành công trong sự nghiệp và hạnh phúc gia đình. Người có trách nhiệm mới biết hoàn thành công việc một cách tốt đẹp và góp phần phát triển bản thân và xã hội.

Do đó, cha mẹ hãy là tấm gương cho con trẻ học tập về tinh thần trách nhiệm, là những người cha, người mẹ tốt, là công dân tốt, có trách nhiệm với gia đình, công sở và cộng đồng, không đùn đẩy. Từ đó hướng dẫn con là người có trách nhiệm với bản thân con, những điều xung quanh con và những người xung quanh con.

VI

Hãy tạo cho con một ngày mai tươi sáng

43

Cùng con rèn luyện sức khỏe

Sức khỏe là “tài sản” vô giá không gì sánh kịp. Nếu có tất cả mà không có sức khỏe thì mọi cái coi như cũng bằng không. Cho nên hãy cùng con rèn luyện sức khỏe để duy trì sức mạnh và sự dẻo dai để thực hiện đến cùng các đam mê khác. Rèn luyện sức khỏe “cấp gia đình” là vốn quý cho xã hội, bởi vì khi con rất dễ dàng tìm được “đội, nhóm” từ các thành viên trong gia đình, dễ thống nhất thời gian và địa điểm tập luyện, mà không phải phụ thuộc nhiều trong việc gầy dựng đội nhóm thể dục thể thao.

44

Cùng con đi du lịch

Du lịch là hình thức xả stress, tạo nên năng lượng mới, củng cố sự gắn kết, đồng thời khám phá thế giới thiên nhiên, thực nghiệm kiến thức sử - địa - sinh, kỹ năng sống… Cổ nhân có câu: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”. Cho nên thư giãn, gắn kết và học hỏi qua những chuyến đi thực sự vô cùng quan trọng. Những chuyến đi cùng ba mẹ trong những ngày còn nhỏ sẽ là tiền đề giúp con dạn dĩ tự khám phá lại những nơi đã đến và cũng có thể tự mình khám phá những điểm đến mới.

Trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay, việc đi du lịch nước ngoài cũng là điều cần thiết.

45

Cùng con nghe người nổi tiếng thuyết trình

Các nhà văn hóa, đường sách thường tổ chức các buổi thuyết trình.

Trong thời đại kỷ nguyên số, các buổi thuyết trình cũng được số hóa mạnh mẽ, đến gần hơn với khán thính giả. Không khó để nghe nhìn những talk show hay trên môi trường mạng Internet. Vậy hãy đăng ký kênh người nổi tiếng thuyết trình trên nền tảng máy tính, điện thoại thông minh.

Hãy chọn chương trình trước và cùng con tham gia trực tiếp, chăm chú theo dõi và hỏi khi cần, như một chuyến hành trình tìm hiểu tri thức thú vị. Từ những buổi tham gia trên, con sẽ dạn dĩ trong các hoạt động đội nhóm, nâng cao khả năng thuyết trình và phản biện.

Hãy tập cho con thuyết trình về các vấn đề con quan tâm, về các điều xảy ra quanh cuộc sống con. Dạy con cách suy luận logic, phương pháp dẫn chứng, tổng hợp, phân tích,… và phong thái của người thuyết trình, kỹ năng thuyết trình.

Một buổi giao lưu tại đường sách TP.HCM

Nghe người nổi tiếng thuyết trình

46

Dạy con cách quản lý tiền bạc

Có những triệu phú đã trắng tay. Có những người trúng lớn vé số đã không thể gìn giữ được số tiền sinh lợi mình có. Nhiều doanh nghiệp phá sản khi đã từng thành công. Cho nên, bài học về cách quản lý tiền bạc không bao giờ lỗi thời. Hãy tập cho con biết quản lý tiền bạc dần dần, từ thuở biết tiết kiệm tiền “nuôi heo đất” nếu được.

Nhiều vụ việc phạm tội liên quan đến trộm cắp, cướp giật tài sản, vì cá nhân không có kiến thức bài bản về cách chi tiêu phù hợp, không nhận thức đúng đắn về giá trị đồng tiền và nhân cách, đạo đức.

Nền giáo dục các nước cũng đã lồng ghép chương trình dạy trẻ quản lý tiền bạc vào môn học kỹ năng sống, thậm chí là môn học bắt buộc ở cấp tiểu học.

Dạy con biết quản lý tiền bạc bao gồm cả việc phòng tránh các bẫy mua hàng,…

Hãy cùng con hoạch định kế hoạch chi tiêu hợp lý. Thử hỏi trẻ làm gì nếu có vài trăm ngàn, 1 triệu đồng, nửa tỷ đồng và giải thích lý do cho con đâu là thứ chưa nên chi tiêu (phung phí, chưa hợp lý, chưa đúng lúc, gây lộn xộn không gian không cần thiết,…), đâu là thứ còn sót trong kế hoạch.

Hãy dạy con lập kế hoạch mua sắm trước khi thực sự mua sắm.

Không để con ỷ lại vào nguồn tiền không do con kiếm được, không cho con nhiều tiền, không để tiền nơi dễ thấy, không để con tự do lấy tiền mà cho tiền con trực tiếp và có kiểm soát.

47

Dạy con biết hợp tác với mọi người

“Một cây làm chẳng nên non; Ba cây chụm lại nên hòn núi cao” - Tục ngữ Việt Nam.

“Muốn đi nhanh hãy đi một mình, muốn đi xa hãy đi cùng nhau” - câu nói của Tỷ phú Warren Bufett.

“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; Thành công, thành công, đại thành công” - Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Sự đoàn kết, hợp tác tạo nên sức mạnh, sự hỗ trợ lẫn nhau trong công việc và cuộc sống.

Trong thời đại thông tin phát triển như vũ bão như hiện nay, không cá nhân nào có thể biết đủ, chỉ dựa vào cá nhân mình thì khả năng thành công thấp; hợp tác trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Thật may mắn, ngày nay môn học kỹ năng sống tại nhà trường đã bao gồm giảng dạy tầm quan trọng của việc hợp tác.

Tuy nhiên, không minh chứng nào sống động hơn bằng những ví dụ cụ thể trong mỗi gia đình nhỏ của trẻ. Chỉ có đoàn kết, hợp tác mới có thể vận hành một cách suôn sẻ các vấn đề của cuộc sống.

Thế nên, hãy dạy con biết hợp tác với mọi người.

48

Đưa con đi thăm trường đại học

Việc đưa con đi tham quan trường đại học khi còn ở cấp tiểu học, trung học cơ sở giúp con thấy không khí kính cầu tri thức của các anh chị sinh viên, tăng cho con động lực, và lòng quyết tấm học tập, xác định ước mơ và theo đuổi ước mơ.

49

Đưa con đi viếng đám tang

Con trẻ, giới trẻ đôi khi thường không cảm thấy giá trị của cuộc sống nên đâm ra thờ ơ, lãng phí thời gian, sinh lực, vô ý trong việc đảm bảo an toàn cho mình và cho người khác. Cho nên ba mẹ có thể đưa con cùng viếng đám tang để con có những nhận thức trực tiếp đối với sự sống và cái chết, cảm nhận thái độ của con người đối với cái chết, để hình thành nên quan niệm sống tự lập, chuẩn bị tốt tâm lý vì ba mẹ, người thân không phải lúc nào cũng bất tử bên con.

Có những dân tộc không tin là có kiếp sau, nên đưa con đi viếng đám tang cũng là một cách ngầm cho con hiểu cuộc sống hiện nay là quan trọng nhất, sinh mệnh chỉ có một lần, xâm hại sinh mệnh người khác là vi phạm pháp luật và phải bị trả giá, giúp con nhận thức phải biết quản lý tốt quỹ thời gian của mình.

50

Hãy để cho con được làm tình nguyện viên một lần

Ở nước ta, các phong trào tình nguyện đã trở nên quen thuộc khắp các nẻo đường Tổ quốc với sự tham gia của mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi. Hoạt động thiện nguyện, nhân ái là truyền thống tốt đẹp ngàn đời của dân tộc ta.

Có nhiều hoạt động tình nguyện mà ba mẹ có thể để con trẻ tham gia như hoạt động công ích xã hội, hỗ trợ phục vụ các giải thi đấu, phục vụ hội nghị, giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn, tặng quà cho cô nhi viện, viện dưỡng lão….

Lòng nhân ái không thể dễ dàng hình thành khi đã trưởng thành; dễ hình thành khi còn nhỏ, nên ba mẹ nên rèn luyện cho con lòng nhân ái thông qua công việc tình nguyện.

Ba mẹ sẽ tự hào khi con mình là người nhân ái và được người khác yêu mến.